Wyzwania w zarządzaniu wolontariatem międzypokoleniowym. Przykład SLOT Art Festivalu

Raport badawczy powstał jako wynik wspólnych działań dwóch organizacji – Stowarzyszenia Lokalnych Ośrodków Twórczych – SLOT oraz Stowarzyszenia Instytut Badań Organizacji Kultury – IBOK. Podjęliśmy wspólne starania na rzecz zgłębienia tematu specyfiki zarządzania wolontariatem międzypokoleniowym.

Celem podjętego badania było poznanie i zrozumienie czynników motywujących i wartości jakimi kierują się wolontariusze SLOT Art Festiwalu. A ponadto, wskazanie potencjalnych modeli zarządzania międzypokoleniową grupą wolontariuszy.

Materiał do badań gromadzony był wieloetapowo, obejmując działania oparte zarówno o techniki ilościowe (ankiety), jak i jakościowe (obserwacje).

Badanie ankietowe zaprojektowane zostało przez zespół badaczek IBOKa. Stworzenie kwestionariusza ankiety poprzedzone zostało konsultacjami z osobami decyzyjnymi w Stowarzyszeniu SLOT (dyrektorki programowe, koordynator wolontariatu), które dotyczyły głównie zakresu tematycznego, a także formuły i czasu realizacji ankiet. Ustalono, że materiałem wyjściowym, w oparciu o który stworzony zostanie kwestionariusza ankiety, będą wnioski wypracowane wraz z szefami ekip, podczas warsztatu wydobywczego, który odbył się w kwietniu 2025 r. Materiał ten został przekazany grupie badaczek IBOKa, a na jego podstawie na przełomie maja i czerwca 2025 r. stworzony stał formularz ankiety. Narzędzie to zostało przekazane do zaopiniowania przez Członków SLOT, by następnie zostać poddane testom przez same badaczki.

Tak przygotowane narzędzie zostało przekazane wolontariuszom w formie online przed (dla wolontariuszy, którzy mieli za sobą już kilka edycji wydarzenia) i podczas trwania Festiwalu. Dystrybucja linków do ankiety oraz rozpromowanie badania leżało po stronie organizatorów Festiwalu. Ankieta dostępna była 6 a 29 lipca 2025 r. Łącznie zebrano 308 poprawnie wypełnionych ankiet.
Jakościowa część badania obejmowała wykonanie obserwacji pracy wytypowanych szefów ekip (szejków), przy wykorzystaniu metody shadowingu. Jest to rodzaj obserwacji nieuczestniczącej, w której badacz staje się cieniem obserwowanej osoby. Jej zaletami jest brak konieczności jednoczesnego działania i obserwowania, możliwość zachowania dystansu wobec obserwowanych zjawisk i poznania świata oczami obserwowanych osób. Jednocześnie za pomocą shadowingu można zdobyć wiele cennych informacji, których nie udałoby się zdobyć w inny sposób.

Obserwacje wykonywane były w dniach od 6 do 12 lipca 2025 r., bezpośrednio na miejscu Festiwalu, podczas jego trwania, jak i podczas dni przygotowań. Łącznie do obserwacji wytypowanych zostało jedenastu liderów, w wieku od 21 do 61 lat. Grupa badaczy liczyła szesnaście osób, w wieku od 17 do 48 lat. Trzy badaczki prowadziły obserwacje samodzielnie, natomiast pozostali członkowie zespołu badawczego prowadzili obserwacje w dwuosobowych zespołach. Zespoły zostały tak dobrane, aby uwzględnić zróżnicowanie wiekowe badaczy (osoby młodsze współprowadziły badanie z osobami starszymi).Łącznie podczas badania wypełnionych zostało 91 kart obserwacji. Zgromadzony w ten sposób materiał posłużył jako podstawa analizy jakościowej.

Raport powstał w ramach realizacji zadań związanych z dwoma projektami, tj. „Profesjonalny Wolontariat: Innowacyjne Narzędzia Zarządzania Wolontariatem Wielopokoleniowym” realizowanym przez Stowarzyszenie SLOT oraz „WOW w IBOKu! Wsparcie organizacji wolontariatu systematycznego na lata 2023-2026” realizowanym przez Stowarzyszenie IBOK.

Zespół badawczy:

• dr Agnieszka Konior – koordynatorka badania
• dr Aleksandra Mazurek
• dr Agnieszka Szostak
• Dobromiła Błaszczyk – koordynatorka wolontariatu
• Małgorzata Kaczmarek
• Katarzyna Zięba

Wolontariusze:

• Małgorzata Wołoszynowska
• Stella Kaczmarek
• Laura Zawora
• Martyna Mazurek
• Barbara Broda
• Anna Augustyn
• Julia Możejko
• Maksymilian Juryszczak
• Martyna Mierzwińska
• Miłosz Mazurek
• Maurycy Wójtkowski